โภชนาการ สำหรับผู้ป่วยตับแข็ง กินอย่างไรให้ตับทำงานไหว

อาหารมีบทบาทสำคัญในการชะลอการเสื่อมของตับ ลดภาวะทุพโภชนาการ และป้องกันภาวะแทรกซ้อน เช่น น้ำในท้อง กล้ามเนื้อลีบ และภาวะสมองเสื่อมจากตับ

หลักโภชนาการสำคัญ

  • พลังงานพอเพียง เน้นมื้อย่อย 4–6 มื้อ/วัน และของว่างก่อนนอนเพื่อป้องกันการสลายกล้าม
  • โปรตีนคุณภาพ เช่น ปลา ไข่ เต้าหู้ ถั่ว ประมาณ 1.2–1.5 กรัม/กก./วัน (ตามคำแนะนำแพทย์/นักโภชนาการ)
  • คาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อน ข้าวกล้อง ธัญพืชไม่ขัดสี ลดน้ำตาลเติมแต่ง
  • ไขมันดี จากปลาทะเล ถั่วเมล็ดแห้ง อะโวคาโด หลีกเลี่ยงทอดซ้ำ
  • วิตามินและเกลือแร่ จากผักผลไม้สีหลากหลาย โดยเฉพาะใบเขียวเข้ม

คุมเกลือเพื่อลดน้ำในท้อง

จำกัดโซเดียมโดยเลี่ยงอาหารแปรรูป บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป น้ำปลาปริมาณมาก และขนมขบเคี้ยวเค็ม ๆ ชิมก่อนปรุง ลดการใช้ผงชูรสและซอสเข้มข้น

ตัวอย่างเมนู 1 วัน

  • เช้า: โจ๊กข้าวกล้องใส่ไข่ + ผักลวก
  • ว่าง: กล้วยหอม 1 ผล
  • กลางวัน: ข้าวกล้อง + แกงจืดเต้าหู้หมูสับ + ปลาย่าง
  • ว่างบ่าย: โยเกิร์ตรสธรรมดา
  • เย็น: สลัดอกไก่/ปลาทูน่า + มันม่วงนึ่ง
  • ก่อนนอน: นม/ถั่วคั่วไม่เค็มเล็กน้อย

สิ่งที่ควรหลีกเลี่ยง

แอลกอฮอล์ทุกชนิด ยาลดปวดกลุ่ม NSAIDs โดยไม่ปรึกษาแพทย์ สมุนไพรไม่ทราบแหล่ง โปรตีนเสริมที่ไม่ได้มาตรฐาน และอาหารเค็มจัด

ทิป: จดบันทึกอาหาร น้ำหนัก รอบเอว และอาการบวม เพื่อประเมินผลร่วมกับทีมรักษา