อาการปวดท้องข้างขวาหลังรับประทานอาหาร โดยเฉพาะมื้อที่มีไขมันสูง มักทำให้นึกถึงปัญหาจากถุงน้ำดี เช่น นิ่วถุงน้ำดีหรือถุงน้ำดีอักเสบ แต่อาจเกิดจากลำไส้เล็กหรือลำไส้ใหญ่ขวาที่บีบตัวผิดปกติด้วย การแยกอาการจะช่วยให้วางแผนตรวจได้ตรงจุด
ลักษณะอาการที่ชวนสงสัยถุงน้ำดี
- ปวดตื้อหรือจุกแน่น ชายโครงขวา ภายใน 30–90 นาทีหลังมื้ออาหารมัน
- ปวดร้าวไปไหล่ขวาหรือหลัง คลื่นไส้อาเจียนร่วมด้วย
- กดเจ็บเฉพาะจุดใต้ชายโครงขวา (Murphy’s sign ในการตรวจโดยแพทย์)
- อาจมีไข้ หนาวสั่น หากมีการอักเสบรุนแรง
ถ้าคิดว่าเป็นลำไส้
มักปวดแบบบีบ ๆ เป็นพัก ๆ ท้องอืด ผายลมแล้วสบายขึ้น ถ่ายผิดปกติ อาจเกี่ยวกับการแพ้อาหาร การกินเร็ว เคี้ยวไม่ละเอียด หรืออาหารหมักดองบางชนิด
ตรวจอะไรบ้าง
- อัลตราซาวด์ช่องท้องส่วนบน เพื่อดูนิ่วหรือผนังถุงน้ำดีหนาตัว
- ตรวจเลือด ดูค่าการอักเสบและค่าตับ (AST, ALT, ALP, GGT, บิลิรูบิน)
- หากจำเป็น อาจมี HIDA scan หรือเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ตามดุลยพินิจแพทย์
ดูแลตนเองและป้องกัน
ลดอาหารทอด ของมันจัด เนื้อสัตว์ติดมัน และขนมหวาน เพิ่มผักผลไม้ ธัญพืชไม่ขัดสี ดื่มน้ำให้พอ รักษาน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ หากปวดมาก มีไข้ ตัวเหลือง-ตาเหลือง หรืออาเจียนไม่หยุด ควรพบแพทย์ทันที
สรุป: ปวดท้องขวาหลังมื้อมัน ให้คิดถึงถุงน้ำดีเป็นอันดับแรก แต่ต้องแยกจากสาเหตุทางลำไส้และตับด้วย การตรวจโดยแพทย์ช่วยยืนยันวินิจฉัยและวางแผนรักษาที่เหมาะสม
